25 lat minęło...

...jak jeden dzień chciałoby się zaśpiewać. 25 lat temu na Węgrzech odbyła się pierwsza tura wolnych wyborów, w których sromotną porażkę ponieśli postkomuniści z Węgierskiej Partii Socjalistycznej (MSZP), nota bene utworzonej kilka miesięcy wcześniej z Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (MSZMP).

Na tę okoliczność tygodnik HVG zebrał plakaty wyborcze, które - przyznają Państwo - są cudownej urody. Przenieśmy się w te dawne lata...

Magyar Demokrata Fórum (MDF) - Węgierskie Forum Demokratyczne. Ugrupowanie powstało we wrześniu 1987 roku. Wygrało wybory uzyskując poparcie 24,73%. Utworzono rząd wraz z FKgP.

Hasło plakatu to cytat z modlitwy "Ojcze Nasz", "przyjdź królestwo Twoje". Partia - symbol węgierskiej wolności, przemian politycznych przestała istnieć pod tą nazwą w 2011 roku.

Szabad Demokraták Szövetsége - Związek Wolnych Demokratów, poparcie powstało w listopadzie 1988. Miejsce drugie, poparcie 21,39%. 
Partia, wraz z FIDESZem była w opozycji.

Hasło na plakacie: "Twoja drużyna". Wartu z tych miłych, zgodnych twarzy spojrzeć na czwartego Pana od prawej - Gábor Demszky będzie potem kilkanaście lat merem Budapesztu, i zdaniem wielu - doprowadzi miasto do ruiny. Z kolei Péter Tölgyessy (drugi od prawej) opuści później partię, gdy szefostwo zadecyduje o wejście w koalicję z socjalistami w 1994. Partia przestała istnieć we wrześniu 2014 roku.

Miejsce trzecie Független Kisgazdapárt (FKgP) - Niezależna Partia Drobnych Posiadaczy. Ugrupowanie z długą historią, powstałe w 1930 roku, wznowiona działalność w 1956, później w listopadzie 1988. W wyborach w 1990 roku uzyskała 11,73%. Niby niewiele, ale konflikt z Józsefem Torgyánem, liderem partii będzie odbijał się czkawką premierowi Józsefowi Antallowi. Barwny był to związek, wliczając w to podział partii i przejście do opozycji w ciągu roku od zawiązania koalicji. 

Na plakacie hasła: "Przejrzysta przeszłość, pewna przyszłość". 

Wreszcie socjaliści - Magyar Szocialista Párt (MSZP), Węgierska Partia Socjalistyczna. 10,89% głosów.

Hasła? Na lewym plakacie: "Własność pracownicza", na prawym: "bez lewej strony nie pojedzie".

Kto z Państwa rozpoznaje tych trzech przystojniaków?

Viktor Orbán, Gábor Fodor i Tamás Deutsch. Ktoż to może być inny, jak nie Fidesz! Trzech tenorów radykalnego liberalizmum. Panowie, głównie Orbán do ostatnich chwil byli w ogromnym sporze z Józsefem Antallem. Legenda głosi, że Viktor Orbán pogodził się z premierem w ostatnich godzinach przed śmiercią Antalla w szpitalu. Fidesz uzyskał 5,44% głosów. 

Kampania wyborcza to także plakaty-symbole, które wykorzystywane są nawet teraz, po 25 latach przeciwko koalicji Fidesz-KDNP. Po pierwsze chodzi o plakat MDF z radzieckim generałem i hasłem "Koniec Towarzysze":

oraz Fideszu - proszę wybierać:

A także ciekawa walka polityczna. Godłem liberalów z SZDSZ był ptak, proszę zobaczyć, jak odniósł się do tego symbolu konserwatywny MDF:

 "Są tacy, którzy kochają wolność"

"My nie latamy, stąpamy twardo po ziemii"

Druga tura wyborów odbyła się 9 kwietnia. Było to wydarzenie niezwykłej rangi dla tworzenia się węgierskiego systemu politycznego. Do urn udało się 65,11% uprawnionych. Jak przełożyło się to na głosy?

..oraz mandaty w 386. osobowym Zgromadzeniu Narodowym

Rządy Józsefa Antalla pełne były niejednokrotnie dynamicznych zwrotów akcji. W ocenie politologów, podstawowym błędem rządów MDFu była zbytnia ideologizacja polityki, zamiast przeprowadzania koniecznych reform ekonomicznych. To Antall wszedł w mocny spór z nowopowołanym prezydentem z SZDSZ, liberałem Árpádem Gönczem. Jednym z gwoździ do trumny, który przypieczętował kompletną porażkę MDFu w wyborach w 1994 roku była wojna o ustawę medialną i próbę całkowitego zawłaszczenia tego obszaru. Już na jesieni, czyli kilka miesięcy po wyborach parlamentarnych, wybory samorządowe wygrali liberałowie z SZDSZ. To był jasny sygnał wobec braku zgody na postępowanie rządu, z którego jednak lekcja nie została wyciągnięta. Bolało bardzo. W 1994 roku MSZP wygrało z wynikiem prawie 55% głosów, a MDF uzyskało niecałe 10%.

Wszystkie grafiki dostępne są na stronie: hvg.hu

Źródło: hvg.hu, hu.wikipedia.org

Autor: Dominik Héjj, kropka.hu ⓒ